Gleba – zadbaj o nią jesienią

Jesień to po prostu idealny czas, by zadbać o glebę w ogrodzie, która przecież przez cały sezon ciężko pracowała, aby dać nam wysokie plony i cieszyć nasze oczy kwiatami. Wciąż w ogrodnictwie za mało uwagi poświęcamy glebie; stosowanie nawozów często ogranicza się do wyobrażenia, że zasilamy nimi rośliny, a przecież tak naprawdę stosując nawozy, dostarczamy je do gleby, i dopiero dzięki pracy bakterii glebowych, grzybów, wody i korzeni te nawozy stają się dostępne dla roślin.

k

Dobra gleba – czyli jaka

To od stanu i zasobności gleby oraz jej jakości zależy dobra kondycja i zdrowie naszych roślin, a przede wszystkim ich wydajność, czyli – wzrost, kwitnienie i owocowanie. Ale też – odporność na niesprzyjające warunki czy nawet suszę. Ideałem jest gleba pełna życia, bakterii, mikroorganizmów, a nawet grzybów (mikoryza). Lekka, próchnicza, czyli zwierająca duże ilości przekompostowanych resztek roślinnych. Zasobna, przewiewna (nie o zbitej strukturze), szybko odprowadzająca nadmiar wody, ale też nie przesychająca zbyt szybko. To wszystko, choć wydaje się trudne do osiągnięcia, jest w zasięgu niemal każdego ogrodnika, jeśli tylko będzie dbał o swoją glebę i poświęcał jej uwagę, pracował nad nią i podejmował takie działania, które sprzyjają właśnie powstawaniu próchnicy i wspomagają twój życia w glebie.

Jak i czym ulepszyć glebę

Nawozy zielone budują próchnicę w glebie

Są różne sposoby budowania próchnicy w glebie. Najskuteczniejszą i najtańszą jest stosowanie nawozów zielonych, tzw. poplonów, czyli wysiewanie roślin, które w miarę szybko tworzą dużą masę zieloną, zawierają wiele cennych składników, a może nawet wiążą azot z powietrza (jak łubin). Nawozy zielone można wysiewać od wiosny do wczesnej jesieni (aby zdążyły wzrosnąć przed nadejściem chłodów), dobierając odpowiednie gatunki. Następnie należy je płytko przekopać i dbać, aby resztki roślin i gleba nie wyschły (rośliny mają się rozłożyć, tworząc próchnicę, a nie wysuszyć).

Ten sposób budowania próchnicy jest dość czasochłonny i należy to robić w odpowiednim momencie, dlatego wiele osób woli zamiast tego dodawać do gleby materię organiczną w postaci kompostu czy obornika.

Wzbogacanie gleby obornikiem

Wspaniale będzie, jeśli zasilicie teraz glebę obornikiem, naturalnym lub granulowanym. Obornik naturalny musi być koniecznie przekompostowany (dwuletni) aby nie popalił rosnących na rabacie roślin, chyba, że chcecie zastosować go na grządkach w ogrodzie warzywnym. Wtedy upewnijcie się, które gatunki można uprawiać w pierwszym roku po oborniku. Jeśli nie dysponujecie obornikiem naturalnym, użyjcie granulowanego – jest równie skuteczny. Nie zapomnijcie go przekopać z glebą, inaczej wasze psy mogą się nim zainteresować. Do dyspozycji macie obornik bydlęcy, koński lub kurzy (link), (ten ostatni zawiera najwięcej azotu). Obornik granulowany to obornik, który został przefermentowany i wysuszony. Jest pozbawiony jaj szkodników i nasion chwastów, bezpieczny do stosowania. Zawiera mnóstwo pożytecznych bakterii i masy organicznej i również świetnie poprawia jakość gleby. Po użyciu należ przemieszać go z warstwą gleby i podlać, albo stosować tuż przed zapowiadanymi opadami. Kiedy wchłonie wodę, znacznie zwiększy swoje rozmiary i będzie powoli rozkładał się do wiosny.

Wióry rogowe to naturalne źródło azotu

Możecie też rozłożyć kompost albo rozsypać wióry rogowe (link). Te naturalne nawozy mają pochodzenie organiczne (są pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego) i pomagają poprawiać strukturę gleby, wzbogacając ją o cenną próchnicę. Wióry rogowe to nawóz o dużej zawartości azotu i węgla; rozkłada się bardzo powoli, nawet do dwóch lat, dlatego zastosowanie go jesienią sprawi, że azot będzie dostępny dla roślin od wczesnej wiosny przez cały sezon. Wióry można stosować niemal wszędzie, pamiętając, że odkwaszają glebę, a więc nie używamy wiórów rogowych w przypadku roślin kwasolubnych. Wióry trzeba lekko przemieszać z wierzchnią warstwą gęby, nie powinno się ich zostawiać bezpośrednio na powierzchni gleby (niektórym psom bardzo smakują).

Kompost i gnojówka poprawiają jakość gleby

Kompost to naturalny, darmowy nawóz, użyźniacz gleby i ściółka w jednym. To złoto ogrodników, o którym ciągle, nieustająco i od wielu lat mówimy. Nasz ogród po prostu wyrósł na kompoście; stosujemy go najwięcej ze wszystkich wcześniej wymienionych nawozów. Kompostu używamy zarówno do sadzenia roślin, ściółkowania gleby jesienią i wiosną, a nawet kopczykowania wrażliwych krzewów.

Stosunkowo od niedawna używamy też mączki bazaltowej (link). Jest to po prostu „bomba witaminowa” zawierająca mnóstwo pierwiastków, często rzadkich, a potrzebnych dla wzrostu roślin. Mączka bazaltowa to sproszkowane skały bazaltowe, pochodzenia wulkanicznego. Mączka bazaltowa ma szerokie zastosowanie w ogrodzie, nie tylko jako polepszacz gleby; można nią zaprawić korzenie i nasiona, stosować jako dodatek do kompostu i innych nawozów organicznych, czy używać w ogrodzie warzywnym do uprawy warzyw, niezależnie od pory roku. Można używać również do opylania roślin, aby chronić ją przed szkodnikami (to mamy jeszcze nieprzetestowane). Mączka bazaltowa rozsypana jesienią na rabaty sprawi, że jej bogate w minerały mikrocząsteczki połączą się z cząsteczkami gleby i wiosną będą gotowe do użycia przez rośliny.

Jeśli po sezonie została Wam gnojówka z pokrzywy czy żywokostu, ją również możecie rozlać na rabatach czy grządkach. Pamiętajcie, że zawiera ona wiele pożytecznych bakterii, które wspomogą pożyteczne procesy w glebie i zasilą ją bakteriami.

Badanie pH gleby

Przed podjęciem działań, warto wcześniej zrobić test na pH podłoża i jeśli trzeba, wykonać wapnowanie przy użyciu na przykład dolomitu. Robimy to raz na kilka lat. Wapnowanie jest zabiegiem ważnym, szczególnie przy uprawie warzyw, ale trzeba wykonać je prawidłowo i należy się do tego przygotować. Nie łączymy wapnowania z nawożeniem, najlepiej w jednym roku wykonać wapnowanie, a w kolejnym nawożenie obornikiem. Jeśli musisz to zrobić w jednym terminie, obornik daj za jakiś czas po wapnowaniu (4-6 tygodni). Wapnowania nie robimy co roku, tylko co 3-4 lata i nie na wszystkich glebach. Dlatego właśnie testowanie jest ważne, by uniknąć przewapnowania gleby, bo co za dużo, to niezdrowo.

Jeśli nie masz dostępu do żadnego z powyższych nawozów, możesz w ostateczności sięgnąć po jesienne nawozy mineralne, potasowe i fosforowe. No i jak najszybciej zacząć organizować sobie naturalne środki i metody wzbogacania swojej gleby, ponieważ nawozy te w żaden sposób nie wpływają na poprawę jakości gleby i działają krótkofalowo.

Ściółkuj glebę, by ją chronić

Ważne jest też jesienne ściółkowanie gleby. Chodzi o to, by gleba nie była narażona na niskie temperatury czy wysuszający wiatr. W glebie żyją setki miliardów bakterii i drobnoustrojów, tworząc skomplikowany świat, o którym nadal wiemy za mało. Ten mikroświat trzeba wspierać, bo to dzięki niemu rośliny rosną i pobierają składniki pokarmowe z ziemi. Dlatego w uprawie roślin nie chodzi tylko o same rośliny, ale przede wszystkim o świadomość i działania wpierające właśnie glebę. Ściółkować glebę można na wiele sposobów, najpopularniejsze to: rozkładanie kompostu, zrębków, kory, słomy, skoszonej trawy, opadłych liści czy nawet kartonów, przy okazji ograniczając rozwój chwastów.

Spróbujcie choć jednej z rzeczy, o której piszemy. A może już dbacie jesienią o swoją glebę? Koniecznie dajcie znać w komentarzu!

Teraz jest idealny czas, by założyć nowe grządki i rabaty, które wykorzystacie wiosną, ale też zadbać o te, które macie, nawożąc je obornikiem czy kompostem.
Jesień to doskonały czas na sadzenie roślin. W naszym e-booku znajdziecie pomysły i porady, jak założyć rabatę bylinową w czterech kolorach.

Ps. W ostatnim filmiku na YT pokazujemy, jak rozwiązałyśmy problem trudnego koszenia między krzewami – ściągnięta została darń, rozsypany nawóz jesienny, rozłożony kompost i następnie ściółka ze zrębków, aby chwasty się nie rozsiewały. Link do kanału znajdziesz tutaj (klik). Miłego oglądania!

3 kroki do lepszego ogrodu

Zapisz się na darmowy online kurs, który pomoże Ci uporządkować wiedzę ogrodniczą i sprawi, że zajmowanie się ogrodem będzie jeszcze większą przyjemnością!

WIĘCEJ

Zostaw swój
komentarz
poniżej

Napisz nam, co myślisz!
Podziel się swoimi
ogrodniczymi
doświadczeniami,
radościami, troskami i
pomysłami. Zainspiruj
innych, wymieniaj uwagi
i wiedzę!